Fener Balat Cibali Gezisi
Fener Balat Cibali yazımızda, Fener Balat Evleri, Fener Balat’a Nasıl Gidilir, Fener Balat Gezisi, Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi, Fener Balat Ne Nerede Yenir konularını bulabilirsiniz.
Cibali Kapı Nerede? – Cibali Kapı Karakolu
Fener Balat Cibali gezisinde mutlaka görülmesi gereken yerlerden biri Cibali Kapı. İstanbul’un Fethi sırasında, Cebe Ali Bey önderliğindeki Osmanlı Yeniçerileri, İstanbul’a ilk defa buradaki sur kapısını kırarak girmişler.
Cebe Ali’nin ismi zamanla değişerek Cibali olmuş.
Cibali’nin adı ile ilgili bir efsane daha var. Fatih İstanbul’u fethetmeye hazırlandığında yanında Cebe Ali adında bir derviş ve müritleri de varmış. Söylentiye göre Cebe Ali yanında getirdiği postu Haliç’in üstüne atarak, müritleri ile beraber suyun üstünden yürüyerek karşı kıyıya geçmişler. Bizanslı Askerler bundan çok korkmuşlar.
Cibali Kapı, bugün Haliç surlarından geriye kalan nadir kapılardan biri. İstanbul Surları 5. yy.’da İmparator Theodosius tarafından yaptırılmış. Bizanslıların şehri savunmak için yaptığı surlar kara ve haliç surları olarak ikiye ayrılıyor. Haliç surlarının büyük bir kısmı bugün harap olmuş durumda.
Rezan Has Müzesi- Kadir Has Üniversitesi
Fener Balat Cibali gezisinde görülmesi gereken bir diğer yer Rezan Has Müzesi.
Rezan Has Müzesi ve Kadir Has Üniversitesi’nin bulunduğu yapı 1995 yılına kadar Cibali Tütün Fabrikası olarak hizmet vermiş. II. Abdülhamit tarafından, Fransız Mimar Alexandre Vallaury’e yaptırılan bina 1884 yılında tamamlanmış.
Müzenin altında, 17. yy Osmanlı İmparatorluğu’ndan kalan yapı kalıntıları ve 11. yy Bizans döneminden günümüze kadar gelebilmiş bir su sarnıcı bulunuyor.
Çok başarılı bir şekilde restore edilen yapının, Avrupa’dan en iyi restorasyon dalında birincilik ödülü bulunuyor.
Rezan Has Müzesi bugünlerde, Urartu’lardan kalma yaklaşık 3000 yıllık çok değerli bir takı koleksiyonuna ev sahipliği yapıyor.
Aya Nikola – Noel Baba Kilisesi
Aya Nikola aslında Hristiyanlar tarafından Noel Baba (Santa Claus) olarak biliniyor. Aya Nikola denizcilere ve özellikle Noel zamanlarında fakirlere yardım etmesi ile ünlü bir kişiymiş. Bu kilisenin içinde bir portresi de bulunuyor.
Aya Nikola’nın bizim bildiğimiz popüler Noel Baba imajına dönüşmesinin hikayesi de çok ilginç; 1930’lu yıllarda Amerika’da ve Dünya’da büyük bir ekonomik kiriz yaşanıyor. Satışlarını arttırmak isteyen Coca Cola firması çözümü Aya Nikola’yı sevimli bir ihtiyara dönüştürmekte buluyor.
Noel Baba’nın kıyafetlerinde de bu nedenle, Coca Cola’nın Kırmızı – Beyaz renkleri kullanılıyor.
Gül Camii – Aya Theodosia Kilisesi
Fener Balat Cibali gezisinde görülmesi gereken en ilginç yapılardan biri Gül Camii.
Gül Camisi aslında 9. yy’da Kilise olarak yapılmış. İstanbul’un fethinden sonra tersane deposu olarak kullanılmış. Osmanlı Padişahlarından II. Beyazıt zamanında camiye çevrilmiş. II. Selim Gül Camii’nin minaresini ilave ettirmiş.
Gül Camii’nin hemen yanında II. Beyazıt’ın vezirlerinden Küçük Mustafa Paşa’nın yaptırdığı hamam var.
Aya Theodosia Kilisesi’nin isminin Gül Camii’ne çevrilmesi ile ilgili bir kaç efsane var.
Bunlardan birisi; Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u almadan 1 gün önce Aya Theodosia Kilisesi’nde bir ayin yapılmış ve Türkler İstanbul’u ele geçirmesin diye dualar edilmiş. Kilisenin içine yüzlerce gül bırakılmış. İstanbul fethedildikten sonra buraya giren Osmanlı Yeniçerileri kilisenin içindeki binlerce gülü görünce çok şaşırmışlar. Bu nedenle kilise camiye çevrildikten sonra ismi Gül Camii olmuş.
Diğer bir efsanede burada Gül Baba isimli bir evliyanın gömülü olduğu.
Ayrıca, İstanbul Surlarını savunurken ölen, son Bizans İmparatoru Konstantin’in burada gömülü olabileceği düşünülüyor.
Küçük Mustafa Paşa Hamamı
Buradaki Küçük Mustafa Paşa Hamamı şehrin en tarihi hamamlarından biri.
II. Beyazıt’ın vezirlerinden biri olan Küçük Mustafa Paşa tarafından yaptırılmış.
Fener Balat Gezisi – Fener Balat Turu
Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi
Fener Balat Cibali gezisinin olmazsa olmazlarından biri Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi.
Fener Rum Patrikhanesi 1601 yılında burada yapılmış. 1941 yılında ahşap orijinal Patrikhane’nin arkasındaki hizmet binaları yanmış, 1980’lerde tekrar yapılmış.
Ana bina kapısı 1821 yılından bu zamana kadar hiç açılmamış. Bunun bir hikayesi var. O yıllarda Yunanlılar, Osmanlılara karşı ayaklanmışlar. Fener Rum Patriği ayaklanmaların, buradaki bölümünü kışkırtmakla suçlu bulunmuş ve Patrikhanenin Ana Kapısı’nda asılmış. O günden, bu yana bu kapı hiç kullanılmamış ve hiç açılmamış.
Osmanlı İmparatorluğu zamanında Kiliseler ve Sinagoglar, Camilerden daha küçük yapılırmış. Bu nedenle Fener Rum Patrikhanesi’nin binası da çok büyük değil.
Fener Rum Patrikhanesi’nin içindeki detaylı ahşap işlemelerin yapılması yaklaşık 40 yıl sürmüş. İşlemelerin ve ikonaların güzelliği göz kamaştırıyor.
Fener Rum Lisesi
Fener Balat Cibali gezisinde görebileceğiniz en gösterişli yapı hiç kuşkusuz Fener Rum Lisesi.
Haliç’ten görülen ve çoğunlukla Fener Rum Patrikhanesi olduğu sanılan, kırmızı tuğlalı ilginç mimarili devasa yapı Fener Rum Lisesi olarak kullanılıyor.
Rumların dini eğitim veren okulu Heybeliada’da, diğer normal lise eğitimi veren okulu burada kurulmuş.
Fener Rum Lisesi, 1881 yılında Mimar Pericles Demades tarafından yapılmış.
Yuvakimyon Kız Lisesi
Manzarası harika olan bu bina bugün boş olarak duruyor.
Kadın Eserleri Kütüphanesi
Eski bir Fener Konağı, restore edilerek Kadın Eserleri Kütüphanesi olmuş.
Maria Mouchliotissa – Moğolların Meryemi Kilisesi
Fener Rum Lisesi’ne oldukça yakın olan bina Moğolların Meryem’i Kilisesi olarak adlandırılmış. Kiliseye ismini veren Maria, Bizans İmparatoru’nun kızı. 13. yy’da, Moğollarla yakın ilişkiler kurmak isteyen Bizans İmparatorluğu, Prenses Maria’yı evlenmesi için Moğol İmparatoru Hülagu Han’a göndermiş. O zamanlarda bu yolculuk çok uzun zaman sürüyormuş. Prenses Maria oraya ulaşana kadar, zaten oldukça yaşlı olan Hülagu Han ölmüş. Bu durumda Prenses, Hülagu Han’ın oğlu Abaka Han ile evlenmiş. Bu evlilik ise taht kavgası sırasında, Abaka Han’ın amcası tarafından öldürülmesi ile son bulmuş. Bu durumdan çok sıkılan Prenses, memleketine geri dönmüş ve bu kilisede rahibe olarak yaşamaya karar vermiş.
Bu kilise, Fatih Sultan Mehmet’in özel bir fermanı ile camiye dönüştürülmemiş ve kilise olarak kalmış.
Balat Gezisi
Balat’tın bulunduğu bölgede eskiden büyük bir saray varmış ve buradaki semtin adına Palation deniyormuş. Zamanla bu isim değişerek Balat olmuş.
Fatih Sultan Mehmet’in oğlu II. Beyazıt, İspanya’da yaşayan Yahudileri burada yaşamaya davet etmiş. O dönemde oradaki Endülüs Devleti’nin zayıflaması nedeniyle, Engizisyon tarafından oldukça baskı altında tutulan Yahudiler bunu hemen kabul etmişler ve bu bölgeye yerlermişler.
1950’li yıllarda İsrail’in kurulması ile burada yaşayan Yahudi nüfusun büyük bir kısmı buradan göç ederek İsrail’e yerleşmiş.
Fener Balat Evleri
Fener Balat Cibali gezisinin en keyifli zamanları, hiç kuşkusuz İstanbul’un tarihi dokusunu yansıtan Fener Balat Evlerini görmek. Avrupa Birliği buradaki evlerin restorasyonu için destek vermiş. Bu nedenle özellikle Yıldırım Sokak ve Vodina Caddesinde evlerin dış kısmında bir çok çalışma yapıldığını görüyorsunuz. Bu tarihi binaların bir süreliğine satışı da yasak.
Stefi Stefan Bulgar Kilisesi
Kilisenin yapılış tarihi 19. yy sonlarına denk geliyor. O tarihlerde milliyetçilik akımı her yerde kendini hissetiriyormuş. Aslında Ortodoks olan Bulgarlar, buradaki Fener Rum Ortodoks Kilisesi’nde ibadet etmek yerine yeni bir kilise yapmak istemişler.
Dönemin Osmanlı Padişahı Abdülaziz, kilisenin yapımının tamamen milliyetçi nedenlere bağlı olduğunu düşünmüş. Aslında burada kilise yapılmasını istemeyen, Osmanlı İmparatorluğu kilisenin yapımına çok kısa süre vermiş.
Bu süreyi mümkün olduğunca iyi değerlendirmek isteyen Bulgarlar, kilisenin tamamını Viyana’da bir fabrikada dökme demir olarak yaptırmışlar. Daha sonra Tuna Nehri üzerinden parça parça gemilerle taşınan kilise burada birleştirilmiş. Kilise’nin çan kulesindeki 6 farklı boyuttaki çanlar Rusya’da dökülerek getirilmiş.
Balat Çıfıt Çarşısı
Fener Balat Cibali gezisinde karşınıza çıkacak olan Çıfıt Çarşısı, tarihi dükkanları ile gezinize keyif katacak.
Eskiden her türlü şeyin satıldığı satıldığı çarşılara Çıfıt Çarşısı denirmiş. Bugün de İstanbul’un bir çok yerinde rastlayamayacağınız türden dükkanları burada birarada görüyorsunuz.
Osmanlılar zamanında burada daha çok Yahudi Esnaf ticaret yaparmış. Bugün bu nüfus oldukça azalmış durumda.
Eski Türk filmlerinde rastlayacağınız türden radyo ve eski plakları çalabilen müzik çalarları tamir edenleri burada görebilirsiniz.
Fener Balat Nasıl Gidilir? – Fener Balat Cibali Nerede?
Fener-Balat ve Cibali’yi Haritada GörünEminönü ana otobüs durağından kalkan 99 ve 99A nolu İETT otobüsleri ile gidilebilir.
Buradaki İETT duraklarından geçen diğer hatlar:
33ES | ESENLER GİYİMKENT – ATIŞALANI – EMİNÖNÜ |
36CE | CEBECİ MAHALLESİ – EMİNÖNÜ |
399B | GÜZELTEPE – EMİNÖNÜ |
399C | ESENTEPE MAHALLESİ – EMİNÖNÜ |
41Y | AYAZAĞAKÖYÜ – KAĞITHANE – YENİKAPI |
44B | HAMİDİYE MAHALLESİ – EMİNÖNÜ |
48E | GÖKTÜRK – EMİNÖNÜ |
55T | GAZİOSMANPAŞA – TAKSİM |
99 | AKŞEMSETTİN MAHALLESİ – EMİNÖNÜ |
99A | GAZİOSMANPAŞA – EMİNÖNÜ |
Fener Balat’ta Ne Nerede Yenir?
Fener Balat’ta Fındık Kabuğunda Köfte Nerede Yenir?
Balat’ta bulunan mekanda köfteler fındık kabuğundan hazırlanan özel bir mangal ateşinde pişiriliyor.
Muhteşem Haliç Manzarasına karşı köftenizi yemek isterseniz, teras katını tavsiye ederiz.
Fiyatları ortalama olarak 1 kişi : Köfte, piyaz ve ayran 20TL.
Vodina Cafe
El emeği ürünler satan bu cafe Balat’taki en şirin yerlerden biri. Elmalı ve tarçınlı kurabiyelerini denemenizi tavsiye ederiz.
Fener Balat Cibali, Fener Balat Evleri, Fener Balat’a Nasıl Gidilir, Fener Balat Gezisi, Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi, Fener Balat Ne Nerede Yenir konularını içeren yazımızı beğendiyseniz bunlar da ilginizi çekebilir.
Buralari bilen biri ile gezmek istiyorum. Böyle bir grup oluşturduğunuzda katılmak isterim. Haber verirseniz katılırim, saygılar.
Beraber gezelim
Selamın aleyküm kardeşim ben gezeceğim istersen katılabilirsin
Çok güzel ve bilgilendirici bir yazı olmuş. Resimler de çok güzel. Elinize sağlık.
Turgay Bey merhaba,
Çok teşekkür ederiz.
Harika bir yazı olmuş bu, emeğinize sağlık… konum bilgisi oluşu da mükemmel Süper Gezginler 🙂
Çok teşekkürler, konum bilgilerini sürekli koymaya çalışıyoruz 🙂
bunları ödevde kullanıcam ama kopyalıyamıyorum nasıl ulaşabiliirim size
Kopyalayamazsınız, yasal olarak suçtur.
İlk görselde sağ tarafta ahşap olan yerde motorsiklet asılıydı kaldırmışlar mı? Fener Rum Lisesi’ne hep kırmızı kilise derdim 🙂
Oldukça detaylı fotoğraflar ile süslenmiş, bilgilendirici bir gezi rehberi yazısı olmuş. Fener Balat semtleri çok daha fazla ilgiyi hak ediyor aslında… Paylaşım için teşekkürler.
Acaba kartal’dan nasıl gidilir söyleyebilirsiniz
Merhaba, Metro ve Marmaray ile Üsküdar’a gelin. Oradan haliç vapuru ile gidebilirsiniz.